टेकबहादुर पुन,देउखुरी । दाङ्को देउखुरीमा विदेशबाट फर्किएका युवा व्यावसायिक बाख्रापालनतर्फ आकर्षित भएका छन् ।घरखर्च, व्यवहार चलाउन र छोराछोरी पढाउन विदेशिएका युवा स्वदेश फर्किएर बाख्रापालनमा लागेका हुन् । उनीहरूले बाख्रापालनलाई वैदेशिक रोजगारीको विकल्प बनाउन थालेका छन् । विदेशमा दुःख, कष्ट सहेर काम गर्दा समेत सोचेजस्तो सफलता हात नपरेका र राम्रै कमाइ गरेका हरूका लागि समेत बाख्रा पालन आकर्षण बनेको छ ।रोजगारीका लागि ३ वर्ष साउदी अरबमा काम गरेर २०७१ सालमा घर फर्किएका लमही नगरपालिका– ९ रिहारका मानसिँह वलिले ब्याबसायिक बाख्रापालन गर्न थालेको करिब ५ बर्ष भयो । बिदेश बाट फर्किए लगत्तै ३ वटा बाख्रा बाट ब्यबसाय शुरु गरेका वलीको ५ जनाको परिवार अहिले बाख्रामै निर्भर छ । त्यही ३ वटा बाख्रापनि पछि फर्काउने गरि स्थानिय सहकारीले उपलब्ध गराएपछि वलि बाख्रापालन तर्फ अाकर्षित भएका हुन् । अहिले उनी सँग परम्परागत लोकल जातका बाख्रा मात्र ५१ वटा छन् । बाख्राबाटै बार्षिक २ लाख रुपैया अाम्दानी गरेको वलि बताउँछन् । अरुलाई व्यावसायिक कृषीप्रति आकर्षित गराउने उद्देश्यले कृषि व्यवसाय अँगालेको वलिले बताए ।वलि जस्तै ६ वर्ष साउदीमा काम गरेर फर्किएका लमही– ७ कप्तान गञ्जका लिलाराम केसीले पनि ब्याबसायिक बाख्रा पालन गर्न थालेको ६ बर्ष पुग्यो । बाख्राबाटै बर्सेनी १ लाख ५० हजार रुपैयाँ भन्दा बढि अाम्दानी हुने गरेको केसीले सुनाए । अहिले उनको ४५ वटा बाख्रा छन् ।खसी, बोका र बाख्रा बिक्रि गरेर मात्र होईन, तिनिहरुको अतिरिक्त मल बेचेर पनि ३० हजार भन्दा बढी आम्दानी हुने गरेको कृषकहरूको भनाइ छ । साबिक सतबरियामा प्रायले थोरै भएपनि बाख्रा पालन गरेको देख्न सकिन्छ ।वर्षमा ३/४ लाख कमाउन विदेशमा गएर दुःख गर्न नपर्ने प्राय कृषकको अनुभव छ । ५० भन्दा बढि माउ बाख्रा पालन गर्न सके सबै कृषकको जीवनस्तर सुधार हुने कृषकहरु अनुभब सुनाउँछन् । अनुकूल भूगोल, सजिलो, कम लगानीमा छिटो आम्दानी लिन सकिने भएकाले पनि बाख्रा पालन व्यवसाय धेरै कृषकको रोजाइमा परेको छ । कतिपयले विदेशको अनुभवले बाख्रा पालन गरेका छन् भने कोही कृषकले आफैं सिकेर व्यवसायमा होमिएका छन् ।बाख्राहरु बिक्रि बितरणका लागि बजार धाउन नपर्ने र अाफैले निर्धारण गरेको मूल्य पाउने भएकाले पनि बाख्रा पालन तर्फ कृषक अाकर्षित भएको पशु बिज्ञहरु बताउछन् । सतबरियामा उत्पादन भएका बाख्राहरु दाङ्ग सहित पोखरा, काठमाण्डौ सम्म बिक्रि बितरण हुने गरेको अर्की किसान दुर्गा घर्तिले बताईन । व्यापारी हरु बाख्रा खोज्दै घरै सम्म अाउँछन्, कहाँ लगेर बेचौला भन्ने चिन्तै हुदैन घर्तिले भनिन् । असोज शुरु भए सँगै महँगो रेटमा लान्छु भन्दै ब्यापारीको तछाड मछाड हुने गरेको कृषक हरु बताउँछन् । असोजदेखी बैशाख सम्ममा निरन्तर बाख्रा बिक्रि हुने र जति उत्पादन भएपनि सधै कम पर्ने कृषक हरुको बुझाई छ ।
बाख्रापालकका लागि बजेट बिनियोजन ।ल
लमही नगरपालिका वडा नम्बर ७,८ र ९ (साबिक सतबरिया गाबिस) मा मात्र ४० भन्दा बढि ब्याबसायिक बाख्रा पालन गर्ने कृषकको सँख्या २ सय ५० रहेको लमही नगरपालिका पशु सेवा उपशाखा कार्यालयको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ । जसमध्य साबिक सतबरियाका अमिलिया, हर्दवा, रिहार, शिबखोला, बाँगेताल, जहरे, गणेशपुर, उच्चानिम्बु, कप्तानगञ्ज, बनघुस्री, हसनापुर लगायतका स्थानियले ब्याबसायिक बाख्रापालन गर्दै अाईरहेका छन् ।बाख्राको पकेट क्षत्रको रुपमा रहेको साबिक सतबरियाका कृषक हरुका लागि लमही नगरपालिकाले प्रत्यक अार्थिक बर्षमा विभिन्न शिर्षकमा बजेट बिनियोजन गरेको जनाएको छ । गोठ सुधार, बोयर जातका बोका, ब्याबसायिक बाख्रापालनका लागि तालिम गोष्ठी, अौषधोपचार, भ्याक्सिन, प्राबिधिक लगायतका शिर्षकमा बर्सेनि बजेट बिनियोजन गरिएको लमही नगरपालिका पशु उपशाखाले जनाएको छ । चालू अार्थिक बर्षमा सोही ठाउँका कृषकका लागि ६ लाख रुपैया बजेट बिनियोजन गरिएको पशु उपशाखा कार्यालय लमहीका प्रमुख हेमराज शर्माले जानकारी दिए । शर्माका अनुसार बिनियोजित रकम पशु स्वास्थ्य सिविर सञ्चालन, अापतकालिन अबस्थामा फिल्डमै प्राबिधिक खटाउने, बाख्राका लागि प्रत्यक महिना भ्याक्सिन, अौषधी लगायतका शिर्षकमा खर्च गरिनेछ ।