दाङ(गढवा)। गढवा गाउँपालिकामा चालु आर्थिक वर्ष २०८१/०८२ को असार १९ गतेसम्म १२१ वटा उजुरी दर्ता भएका छन्। तीमध्ये ८१ उजुरी फर्छ्यौट भइसकेका छन् भने ४० उजुरी अझै प्रक्रियामा छन्।
गाउँपालिकाका अनुसार, पुराना वर्षबाट बाँकी २७ उजुरीसहित यो वर्ष मात्रै ९४ नयाँ उजुरी दर्ता भएका हुन्।
उजुरीमध्ये जग्गा विवाद सबैभन्दा बढी ३८ रहेका छन्। तीमध्ये ३४ फर्छ्यौट भएका छन्। त्यसैगरी, अंश सम्बन्धी ३३ उजुरीमध्ये १२ फर्छ्यौट भएका छन् भने २१ अझै बाँकी छन्।
लेनदेन सम्बन्धी ३० उजुरीमध्ये २४ फर्छ्यौट भएका छन्। विवाह विवाद सम्बन्धी ४ उजुरीमध्ये २ टुंगिएका छन्। अन्य विविध विषयमा १६ उजुरी दर्ता भएका थिए, जसमध्ये ९ फर्छ्यौट भएका छन्।
अर्कोतर्फ, २६ उजुरी अन्य निकायमा सिफारिस गरिएका छन् भने २३ उजुरी आपसी मेलमिलापबाट समाधान गरिएको छ। २१ उजुरी समिति निर्णयमार्फत टुंग्याइएको जनाइएको छ।
संविधानको धारा २१७ र स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन २०७४ बमोजिम उपाध्यक्षको संयोजकत्वमा गठित न्यायिक समितिमा वडाका दुई सदस्यहरू पनि समावेश छन्। गढवा गाउँपालिका उपाध्यक्ष शारदा कुमारी चौधरीको संयोजकत्वमा समिति गठन भएको हो।
समितिले हप्तामा दुई दिन सोमबार र बिहीबार नियमित इजलास चलाउने गरेको छ। समितिको कामकाज कानुनी परामर्श, वार्ता, मेलमिलाप, छलफल र निर्णयसम्म पुर्याउने प्रकृतिको हुन्छ।
चुनौती पनि उस्तै
उपाध्यक्षको समय अभाव, कानुनी दक्षताको कमी, समितिको निर्णय कार्यान्वयनमा समन्वय अभाव, विषयगत विवादको जटिलता लगायतका कारण कतिपय उजुरी टुंग्याउन चुनौती देखिएको छ।
तर पनि, जातीय, लैंगिक, धार्मिक तथा समुदायजन्य विषयहरूलाई प्राथमिकताका साथ सम्बोधन गर्दै आएको समितिले दाबी गरेको छ कि, विवाद समाधानमा निष्पक्षता र पारदर्शिता कायम राखिएको छ।
स्थानीय सरकारका अनुसार यस्तो संयन्त्रको सक्रियताले न्यायमा सहज पहुँच, सुलभ सेवा र शान्तिपूर्ण समाज निर्माणमा सहयोग पुगेको छ।
शुक्रबार पत्रकारहरूसँगको भेटघाटमा न्यायिक समितिका संयोजक चौधरीले १० वर्षसम्मका धेरैजसो विवाद मेलमिलापबाट समाधान गरिएको जानकारी दिएकी थिइन्।