सागर रिजाल
प्युठान, ७ मंसिर ।
झिमरुक गाउँपालिका–३ भेडाबारी तिलाहाल्नाका किसानहरुले भिरालो बारीको सदुपयोग गरि घिउसेमीको खेति गरेका छन् । राज्यको ध्यान नजाँदा खेरा गईरहेको जमिनमा यस क्षेत्रका १६ घरधुरीले सेमीको बिउ उत्पादनका लागि खेति गर्दै आएका हुन् । ७ वर्ष अघिदेखि बिउ उत्पादन गर्दै आएको किसान बोमबहादुर खत्रिले बताए । पहिलो वर्ष कालिका विकास केन्द्र नेपाल विजुवार प्युठानको सहयोगमा बिउ उत्पादन गरेको उनले बताए । उनले भने,‘त्यस भन्दा पछि हामीहरुलाई सहयोग गर्ने कोहि भएनन् । ’
४० रोपनी बारीमा बिउ उत्पादन
भेडाबारीका किसानहरुले ४० रोपनी भिरालो पाखाबारीमा बिउ उत्पादन गर्दै आएका छन् । उत्पादन गरेको बिउ विक्रि सहजै विक्रि हुने र आम्दानी पनि सोचेजस्तो हुने हुँदा किसानहरु बिउ उत्पादनमा आर्कर्षित भएको खत्रीले जानकारी दिए । उनले ३ रोपनी क्षेत्रफलमा बिउ उत्पादन गर्दै आएको बताए । उनले भने,‘सिजनमा ४० हजार रुपियाँ आम्दानी गर्छु । ’त्यस्तै उक्त स्थानकै अर्का किसान खिमबहादुर खत्रीले ५ रोपनी क्षेत्रफलमा बिउ उत्पादन गर्दै आएको बताए । उनले सिजनमा बिउ बेचेरै ७० हजार रुपियाँ आम्दानी गरेको सुनाए । उनले भने,‘बिउ बेचेकै आम्दानीबाट घर खर्च संगै छोराछोरी पढाउदैँ आएको छु ।’ उनले यस व्यवसाय संगै अरु व्यवसाय संग जोडिन चाहेको बताए । उनले भने,‘स्थानिय सरकारबाट सहयोग पाउँने आस गरेको छु । ’
स्थानिय सरकारले सहयोग गरेन
यस क्षेत्रका किसानहरुलाई स्थानिय सरकारले सहयोग नगरेको दुःख व्यक्त गरेका छन् । सुरुमा कालिका विकास केन्द्रको सहयोगमा बिउ उत्पादन गरेका किसानले साविकको गाउँ विकास समिति र हाँलको गाउँपालिकाले सहयोग नगरेको बताउछन् । बिउ सिंचाईका लागि पानीको अभाव र जंगली जनावरले बिउ नोक्सान गरिरहँदा गाउँपालिकाबाट कुनै सहयोग नपाएको किसानहरु बताउछन्
सहयोगको आश
किसानहरुले बिउ उत्पादन, प्रोत्साहनका लागि गाउँपालिकाले सहयोग गर्ने आश गरेका छन् । उनीहरुले किटनाशक औषधी, स्पे्र ट्रयांकी, अनुदानमा बिउ पाएमा खेति गर्न उत्साह मिल्ने बताए ।
त्यस्तै गाउँपालिका भित्रै पर्ने आहालखोला क्षेत्रका किसानहरुले आलु खेति गर्दै आएका छन् । उनीहरुले परम्परागत शैलीमै आलु खेति गरेको बताउछन् । यस क्षेत्रका किसानहरुले स्थानिय सरकारसंग व्यवसायिक खेति गर्नका लागि सहयोगको अपेक्षा रहेको बताउछन् ।