तम्घास । यो साता तम्घास गुल्मीको मौसम अचानक फेरवदल भएको छ । चिसोले कठाङ्ग्रिने तम्घास एकाएक न्यानो महसुस भएको छ । माघे संक्रान्तीमा अधिकतम १८ र न्यूनतम ४ डिग्री सेल्सियस रहेकोमा एकसातामा तापक्रम बढेर अधिकतम २४ र न्यूनतम १० डिग्री पुगेको छ । यहाँको मौसम फागुन चैतको जस्तो छ । एकाएक बढेको तापक्रमले तम्घासबासीलाई चिसोबाट मुक्ति मिलेको छ । तर यसरी एकाएक बढेको तापक्रमको लक्षण राम्रो छैन ।
गर्मीमा पहाडमा हुने आगलागीको परिणाम निरन्तर डरलाग्दो गरी बढ्दो छ । गत वर्ष देशभर डढेलोले ठूलो जनधनको क्षति पुग्यो । गुल्मीमा पनि डढेलोले गाउँका गाउँ सखाप पार्यो । डढेलो नियन्त्रण राहत र पुन स्थापनामा ठूलो लगानी गर्नु पर्यो । मौसमको यो बदलावले यस वर्षको आगलागीको जोखिमलाई अझ बढाउने संभावना छ । यो हिउदभर पानी परेको छैन । बस्ती नजिकका सल्ला लगायतका रुखहरु विपदका कारक बन्न सक्छन । अहिलेदेखि सावधानी नअपनाउने हो भने अमेरिकाको लस एन्जलस जले जस्तै नियती आउन सक्छ । त्यसैले संभावित जोखिम न्यूनिकरणका लागि सबैको जागरुकता र अग्रसरता जरुरी छ ।
वर्तमान वन कानून र प्रशासनमा व्यापक सुधार जरुरी छ । जंगललाई डढेलोले खरानी बनाउन हुने तर मानिसले व्यवस्थापन गर्न नहुने कस्तो विडम्बना ? बस्तीछेउका आगलागी बढाउने सल्ला हटाउन नदिने नियम बदल्नुपर्छ । यस्ता खालका अव्यवहारिक नियमलाई अविलम्ब परिवर्तन गरी डढेलो नियन्त्रणका सबै उपाय अपनाउन जरुरी छ । विपद आएपछि करोडौ खर्च गर्न सक्ने सरकारी निकायहरु आगो लाग्न नदिने काममा तयारी गर्न जरुरी छ। सामुदायिक वन समिति र समुदायहरु पनि संभावित जोखिम न्यूनिकरण गर्न लाग्नुपर्छ ।
लेखक श्रीपाली गुल्मीमा रहेर सामाजिक कार्यमा सक्रिय छन् ।
मौसम परिवर्तन र आगलागीको जोखिम
मौसम परिवर्तन र आगलागीको जोखिम

Advertisement
तपाईको प्रतिक्रिया