बैतडी। सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा उम्मेदवार बैतडी प्रदेशसभा ‘क’मा नेकपा एमाले तर्फका उम्मेदवार (सुरेन्द्र पाल)सँग   अमर खत्रीको निर्वाचन केन्द्रीत  कुराकानीको सम्पादित अंश :

२०५४मा रुद्रेश्वर गाउँ विकास समिती अध्यक्षमा हुँदै २०७५ र एमालेको दसौं जिल्ला अधिवेशनबाट जिल्ला कमिटी अध्यक्षमा  निर्वाचित हुनुभयो । अहिले प्रदेश चुनावको तयारी गरिरहनुभएको छ, कस्तो रह्यो तपाईको यात्रा ? 

म २०४६ साल देखि नेपाली राजनीतिमा निस्वार्थ भावले सक्रियताका साथ होमिएको हु । बैतडी कम्युनिस्ट आन्दोलन र दीन दुःखी एवं श्रमजीवी वर्गका जनताको लागि महत्वपूर्ण योगदान गरी २०५० सालमा नेकपा एमाले बैतडी जिल्ला कमिटी सदस्य र २०५४ सालमा भएको स्थानीय निकायको चुनावमा तत्कालिन रुद्रेश्वर गाउँ विकास समिति अध्यक्षमा राष्ट्रिय पञ्चायत सदस्य काँग्रेसका कम्मान बहादुर पाललाई पराजित गर्दे अध्यक्षमा निर्वाचित भए ।

म निर्वाचित भएपश्चात समग्र गाविसको भौतिक एवं आर्थिक विकासको निम्ति अरोरात्र खटिएर विभिन्न आरोह, अवरोह र कठोर परिस्थितिको पनि सामना गर्दै बैतडीमा कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई थप उचाइमा पुर्याइ आफ्नो जीवनमा विभिन्न त्याग, सङ्घर्ष र योगदान गरी २०७१ सालमा नेकपा एमाले बैतडी जिल्लाको कार्यवाहक नेतृत्व सम्हाले,२०७५ सालमा नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रका बीच एकता भई बनेको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको बैतडी जिल्ला अध्यक्ष भए र नेकपा एमालेको दसौं जिल्ला अधिवेशनबाट पनि जिल्ला कमिटी अध्यक्षमा पुनः निर्वाचित भएको हु ।

चुनाव परीक्षा हो भन्छन् । परीक्षाका लागि ‘जे होला हेरौंला’ कि ‘बृहत् तयारी’ पनि छ ? स्वाभाविक रूपमा दाबी मेरो थियो । २०७४ को चुनावमा पनि मलाई टिकट दिइयो तर त्यो बेला चुनाव नलडी अरुलाई मौका दिए ।अहिले टिकट आउने कुरा पनि निश्चित थियो । म बृहत् तयारीका साथ चुनावमा लागेको छु ।

तपाईंको उम्मेदवारी किन ? सुरेन्द्र जी ।

जनताको चाहना र बैतडीवासीले मेरो आवश्यक्ता महसुस गरेपछि उम्मेदवारी दिएको हुँ। उहाँहरुले यहाँको नेतृत्वका लागि मलाई रुचाएपछि चुनावी मैदानमा आएको हँ ।

‘मेरो कमाउनु केही छैन्, निर्वाचित भएपछि जनताहरुकै लागि काम गर्छु ।’ यो क्षेत्रको विकास कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने भिजन मसँग छ । मैलै अधुरा काम पुरा गर्नुका साथै सिंगो प्रदेशसभा क्षेत्र ‘क’ को विकासका लागि दिलो ज्यान लगाएर काम गर्ने छु ।

जिल्लाको विकासको लागि केही गरौँ भनेर ‘म पहिलो पटक चुनावमा होमिएको हुँ ।’ जनचाहना र बैतडी क्षेत्र ‘क’ वासीको सल्लाह, सुझाव अनुसार समग्र जिल्लाकोे विकास गर्न नै मुख्यत मेरो उम्मेदवारी हो ।

आफूलाई कस्तो नेता भनेर चिनाउनुहुन्छ ?

म कस्तो भनेर मैले भनेर हुँदैन । यो विषयमा बैतडीका जनताले बोल्नुपर्छ । उहाँहरूको हातमा छ । म विकाश निमार्णका सवालमा कहिले पछि हट्दैन दिलो ज्यान लगाएर लागिरहन्छु । विकास निर्माण लगायत हरेक समस्याहरूमा सँगसँगै भएको हुनाले उहाँहरूकै हातमा छोडेको छु, म कस्तो नेता हुँ भनेर ।’

तपाईले मतदाताहरूको अपेक्षा कस्तो पाउनुभयो ?

सकारात्मक अपेक्षा छ । कतिले पहिले जितेर गएकाले जस्तै पो गर्नुहुन्छ कि भन्नुभएको छ । म आफ्नै गाउँठाउँमा बस्ने व्यक्ति भएकाले त्यस्तो गुनासो गर्ने दिन आउँदैन भनेर आश्वासन दिएको छु । मत प्राप्त गरेर जितेपछि फर्केर नआउने प्रचलन बढी छ, तपाईं त्यस्तो नगर्नुहोला भन्नुभएको छ । उहाँहरूको अपेक्षाअनुरूप काम गर्छु ।

मतदाताहरूलाई के भनेर आश्वासन दिनुभएको छ ?

विगतमा जितेर जानुभएका प्रतिनिधिले केही परिवर्तन गर्नुभएको छैन । यातायात, स्वास्थ्य, शिक्षामा देखिने परिवर्तन कमै छ । हुने कुरा गर्छु मैले । जितेर गएपश्चात् निराश भने बनाउने छैन । अहिले चिल्ला कुरा गरेर तपाईहरुलाई मख्ख पार्दैन । मलाई भोट दिएर हेर्नुहोस् काम काम गरेर देखाउने छु,काम गरेन भने अर्को पल्लट भोट माग्न आए लखेटेर पठाउनुहोला भनेको छु ।

तपाईंलाई बैतडी ‘क’का जनताले जिताएमा चुनावी आश्वासन मात्रै पाउँछन् कि ?

म मेरा प्रतिबद्धता सदवै पूरा गर्छु । चुनावी आश्वासन मात्रै नभएर प्रतिबद्धता पूरा गर्ने व्यक्ति भनेर चिन्नुहुनेछ मलाई बैतडीका प्रदेश ‘क’ का आमजनताहरूले । आश्वासनमा मात्रै केन्द्रित हुँदैन । विकाश निमार्णको सवाल होस या आम जनताहरको समस्या सामाधान गर्न लागिरहनेमा ढुक्क हुनुहोस् ।

तपाईं निर्वाचित भएपछि के गर्नुहुन्छ,व्यक्तिगत रूपमा के–कस्ता प्रतिबद्धता पूरा गर्छु भनेर जनतामाझ जाँदै हुनुहुन्छ ? बताइदिनुस् न ।

बैतडी पर्यटन क्षेत्रको सम्भावना बोकेको क्षेत्र हो । मैले संघ र प्रदेशसँग समन्वय गरेर पर्यटन अनुकूल नीति बनाउन जोड दिएर अगाडि बढ्छु भनेको छु । शिक्षा,स्वास्थ्य,भौतिक निमार्ण र समृद्ध बैतडी निमार्णमा कम्मर कसेर काम गर्छु मैले । यही कुरा जनतामाझ बुझाएर मतको अपेक्षा गरेको छु ।

बैतडीको सिगास गाउँपालिका–१, सुगरखालमा फलाम खानीमा ३८ प्रतिशत म्याग्नाइट आइरन रहेको परीक्षणबाट पुस्टि भएको छ । सडक र बिजुली नहुँदा फलाम खानी उत्खनन हुन सकेको छैन् ।

बैतडी–बझाङ जोड्ने जयपृथ्वी मार्गको बिन्द्रावन पक्की सडकबाट करिब तीन किलोमिटर मात्रै टाढा रहेको फलाम खानीसम्म गतिलो सडक र बिजुली पुग्न सकेको छैन् । बैतडीमा फलाम खानी मात्रै होइन, बैतडीको दोगडाकेदार गाउँपालिका–७ र ३ नं. वडाको बसौरा र पुरचौडी नगरपालिका–६, साउनगाउँमा कृषि मलमा प्रयोग हुने फस्फोराइट खानीसमेत रहेको छ ।

नेपाल सरकारले किसानलाई वार्षिक छ अर्ब रुपियाँ बराबरको मल आयात गर्ने गरेको तथ्याङ्क भए पनि बैतडीमै फस्फोराइट खानी भए पनि उद्योग स्थापना हुन सकेको छैन । यी यस्ता खानीहरुलाई सञ्चालन ल्याउन पहल गर्ने छु ।

यसैगरी बैतडीका १० वटा स्थानीय तहमध्ये पुर्चौडी नगरपालिकामा फलाम खानी, कृषि मलमा प्रयोग हुने फस्फोरस खानी रहेका छन् । दोगडाकेदार गाउँपालिकामा चुनढुङ्गा र फस्फोराइट खानी, दशरथचन्द नगरपालिकाको ग्वाल्लेकमा सिसा र मौरा भीरमा शिलाजित खानी छन् । सिगास गाउँपालिकामा फलामसँगै खरी ढुङ्गा, स्लेट खानी, डिलासैनी गाउँपालिका छोएर बग्ने चमेलिया नदी किनारमा युरेनियम र सुन खानी, शिवनाथ गाउँपालिकामा कुटानी पिसानीमा प्रयोग हुने घट्ट, जाँतो र खल बनाउने ढुङ्गा खानी भए पनि विस्तृत अध्ययन अहिले सम्म हुन सकेको छैन् ।

यस्तै भन्नुपर्दा चमेलिया नदीमा सुन र युरेनियम रहेको तत्कालीन जिल्ला विकास समिति बैतडीमा तथ्याङ्क छ । विस्तृत खोज अनुसन्धानका लागि सरकारलाई आग्रह गरिएको भए पनि अहिलेसम्म खानीको अध्ययन हुन सकेको छैन् । पुर्चौडी नगरपालिका मल्लादेहीको कालीढुङ्गा क्षेत्रमा ३० वर्षपहिले स्थानीयले उत्खनन गरेर फलाम निकालेका चार सयभन्दा बढी खाडल अहिले पनि देख्न सकिन्छ ।

खानी बन्द भएपछि फलाम उत्खनन गरेर विभिन्न औजार बनाउने चलनसमेत हराएपछि विदेशबाट आयात गरिने प्लास्टिक र सिल्बरका भाँडावर्तनको प्रयोग बढेको छ । खानीबाट उत्खनन गरेर निकालिएको फलामबाट बनेका पुरचौडे भदेला (कराई) अहिले पनि सुदूरपश्चिम क्षेत्रको जनबोलीमा झुन्डिएको छ । फलाम खानी बन्द भएपछि यहाँका परम्परागत आरनहरू बन्द भएका छन् । हेर्नुहोस् त बैतडीले कति सम्भावना बोकेको छ । यी बन्द रहेका खानीहरुलाई सुचारु गर्न मैले संघ र प्रदेशसँग समन्वय गरेर सञ्चालन गर्न जोड दिएर अगाडि बढ्छु ।

निर्वाचित भएपछि पक्कै पहल गर्छु मैले । निर्वाचित नभएपनि मैले खेल्नुपर्ने भुमिका खेल्ने छु । समग्र बैतडीको चौतर्फी विकासका लागी समन्वय गर्छु । सुधार गर्नुपर्ने त धेरै छ नि, स्वास्थ क्षेत्र उस्तै छ ।

हाम्रो प्रदेश क्षेत्रमा स्वास्थ्य क्षेत्र अव्यवस्थित छ, त्यो व्यवस्था मिलाउन समन्वय गर्छु । नेपालको शिक्षा प्रणाली फेर्नु जरुरी छ । शिक्षित मान्छे उत्पादन गरिरहेका छौं । तर, नैतिक मान्छे उत्पादन गर्न सकेनौं।

भ्रष्टाचारलाई नियन्त्रण गर्नुपर्छ । देश विकास नहुनुमा पनि भ्रष्टाचार प्रमुख कारण छ । जनताले मलाई यस पटक जिताउनुहुन्छ । सोहीअनुरूप म काम पनि गर्छु । सकेको गर्छु । पहिले पनि भनेको छु ।

चुनाव जित्नेमा विश्वस्त हुनुहुन्छ?

क्षेत्र नं. ‘क’ एवंम बैतडीका जनताको लगातार सेवा गरिरहेको छु । यहाँका जनताको सेवक हुँ । मलाई मेरो क्षेत्रका जनताले जे–जस्तो नतिजा दिए पनि स्वीकार्य छ । नेकपा एमालेको माहोल सकारात्मक छ । राम्रो छ । सकारात्मक तरिकाले अगाडि बढिरहेको छु ।

२०४६देखी निरन्तर बैतडीको विकाशको लागि खटेको छु । म जनताकै सेवामा छु । मलाई यो ठाउँको माया छ । म यहाँकै स्थायी बाशिन्दा हु । म सदैव बैतडीकै लागि छु । यसैगरी भनुपर्दा गठबन्धनबाट धेरैजना आकांक्षी देखिए पनि टिकट स्थानीय तहमा अध्यक्ष भएको समयमा चरम भ्रष्टाचार गरेको आरोप लागेका व्यक्तीले पाउनुले पनि यहाँका जनताले मलाई सेवा गर्ने मौका दिनेमा विश्वास छ ।

अन्त्यमा, बैतडी प्रदेश सभा क्षेब क का लागि तपाईंको केही सन्देश छ ?

समृद्ध र सुन्दर बैतडी निर्माणका लागिको नेतृत्व लिन हामी हाम्रो टिम चुनावी मैदानमा आएका छौं । बैतडीलाई राम्रो, समुन्नत र समृद्ध बनाउन यहाँ हाम्रो विकल्प बाहेक अरुको छ जस्तो मलाई लाग्दैन् ।

मसहित मेरो टिमलाई विजयी गराएर बैतडीको विकासको सम्पूर्ण अभिभारा हामीलाई दिन सम्पूर्ण बैतडी क्षेत्र ‘क’ का मतदातालाई आग्रह गर्दछु । बैतडीलाई बैतडी मात्रै नभइ डिजिटल स्मार्ट बैतडी बनाउने मेरो चाहना छ । त्यो म बनाउँछु ।